Zin in een middeleeuws sprookje? Breng een bezoek aan Carcassonne in Occitanië. De stad heeft een citadel die het oude centrum volledig omringt. Zodra je door de Narbonnaise poort de stad bent binnengestapt, snap waarom dit dé toeristentrekker in Zuid-Frankrijk is. Even wat cijfers: de citadel heeft een dubbele ommuring van drie kilometer lang, ruim 50 torens en prachtige stadspoorten waarvan de al genoemde Narbonnaise poort de meest indrukwekkende is. Mooier dan Carcassonne gaat het niet worden in het land der Katharen!
Cité van Carcassonne
Al in de 8e eeuw v. Chr. was er een versterkte handelsnederzetting met de naam Carsac. Deze plaats lag iets zuidelijker dan het Carcassonne van nu. Dat komt omdat de Romeinen ten noorden van Carsac een ‘castellum’ stichtten die stadsrechten kreeg. De Romeinen bouwden een beschermende stadsmuur en de tegenwoordige binnenmuur stamt grotendeels uit die tijd. De buitenmuur werd pas in de 13e eeuw gebouwd toen Carcassonne was ingelijfd door de Franse koning. Carcassonne was de belangrijkste Franse verdediging tegen de ambities van de koning van Aragon die veel gebieden in Zuid-Frankrijk op zijn verlanglijstje had staan. De verdedigingswerken werden gemoderniseerd en er ontstond een vesting in een vesting. Aan de westkant van de stad werd een tweede, verder afgelegen, muur opgetrokken. Filips de Stoute bouwde deze tweede muur af en liet op strategische plekken grote nieuwe torens optrekken. En daarmee kreeg de oude stad, de zogenaamde Cité, de huidige uitstraling.
Viollet-le-Duc
Toch heeft de citadel wel een behoorlijke facelift gehad in de 19e eeuw. De ommuurde stad was in verval geraakt en werd door de Franse regering geschrapt als vesting. De bewoners werden om veiligheidsredenen uit de Cité verbannen. Gelukkig kwam in de 19e eeuw het middeleeuws erfgoed in de mode en werd hevig gelobbyd voor de renovatie. Met succes want architect Viollet-le-Duc kreeg opdracht om de renovatie uit te voeren. Viollet-le-Duc eigende zichzelf wel veel vrijheid toe bij de renovatie. De daken van de torens voorzag hij van leien dakpannen terwijl in de streek meestal baksteen werd gebruikt. Niet helemaal historisch verantwoord dus maar het resultaat is wel overdonderend.
Saint-Nazaire kathedraal
In de oude versterkte stad of Cité liggen veel historische gebouwen waaronder het Château Comtal en de Saint-Nazaire kathedraal. Bewonder in de Saint-Nazaire de mooi gebrandschilderde ramen die veelal nog stammen uit de 13e en 14e eeuw. Gewoond wordt er tegenwoordig nauwelijks meer in de Cité. Winkels, bars en restaurants zijn er daarentegen des te meer. Uiteraard kun je er toepasselijke souvenirs kopen waarbij de ridderschilden en speren natuurlijk favoriet zijn bij kinderen.
De legende van dame Carcas
Over de naam Carcassonne doet een legende de ronde: dame Carcas was een listige weduwe die de burcht verdedigde tegen het leger van Karel de Grote. Vijf jaar wist ze stand te houden maar uiteindelijk waren alleen Carcas, haar page en de hofdwerg over om de stad te verdedigen. Toen ook de dwerg stierf en de page zelfmoord pleegde, gaf Carcas wanhopig opdracht om de laatste zak graan aan het laatste varken te voeren. Ze plantte bedienden in wapenuitrusting achter de kantelen om de indruk te wekken dat er nog steeds ridders in de stad waren. Het varken gooide ze van de stadsmuur waarna het openspatte en het graan over de grond stroomde.
Toen Karel de Grote de ‘ridders’ op de kantelen zag staan en het varkenskarkas en het graan op de grond zag liggen, riep hij uit: “Vijf jaar hebben we deze stad belegerd en nóg kunnen zij zich veroorloven voedsel over de muur te gooien! Vijf jaar hebben we gevochten en nóg staan er ridders achter de kantelen! Verder beleg is zinloos.” Hij brak het kamp op en vertrok. Dit tot groot verdriet van graaf Oliba, die verliefd op Carcas was geworden. Terwijl ze wegtrokken, hoorden ze echter de grote kerkklok luiden waarmee Carcas zich overgaf. “Carcas sonne!”– Carcas luidt de klok!, riep Oliba uit. “Mooi gezegd”, zei Karel, “ik schenk je de stad en Carcas erbij!”
Tips en bezienswaardigheden in en rondom Carcassonne
- De Middeleeuwse stad met 52 torens en 3 kilometer stadsmuren: een wandeling rondom de citadel laat je meer dan 25 eeuw aan geschiedenis ontdekken.
- De Basiliek Saint Nazaire behoort tot een van de mooiste van Zuid-Frankrijk. Het is een geslaagde mix van romaanse en gotische kunst.
- Het Château Comtal met verdedigingsmuur en slotgracht, archeologisch museum met veel tijdelijke exposities. Vanaf het kasteel heb je een fantastisch uitzicht over de Bastide Saint-Louis.
- Le Pont Vieux. De oude brug is een van de meest bijzondere uitzichtpunten over de middeleeuwse stad.
- De benedenstad Bastide Saint-Louis met zijn mooie herenhuizen uit de 17e en 18e eeuw, de kathedraal Saint Michel, de overdekte markthal en Place Carnot, waar de locals elkaar ontmoeten en het iedere dinsdag, donderdag en zaterdag markt is.
- Het Canal du Midi, het belangrijkste werk van ingenieur Pierre Paul Riquet ten tijde van de Zonnekoning, die hiermee de Atlantische Oceaan verbond met de Middellandse Zee. Het Canal du Midi, ook vermeld op de werelderfgoedlijst van Unesco, loopt door het centrum van Carcassonne. Maak een heerlijke wandeling of fietstocht over de eeuwenoude trekpaden in de schaduw van de prachtige platanen.
- Lac de Cavayère bevindt zich op slechts 3,5 kilometer van Carcassonne, ook wel bekend als het strand (plage) van Carcassonne. Heerlijk relaxen, zwemmen of een mooie wandeling maken.
- Land van katharen: de omgeving van Carcassonne met zijn vele kastelen en abdijen herinnert aan het tijdperk van de katharen.
- De wijnstreek op steenworp afstand van de middeleeuwse stad. Het gebied rondom Carcassonne is bekend van de heerlijke wijnen uit de Corbières, Minervois, Cabardès, Malapère en niet te vergeten de Blanquette de Limoux, een bruisende witte wijn die kan concurreren met een goede champagne.
- Het Festival van Carcassonne (juni-augustus) met theater, circus, opera, klassieke muziek, dans en concerten.
