Kunst van De Saint-Phalle & Tinguely
Château-Chinon ligt aan de westkant van de Morvan, soms aangeduid als de hoofdstad van het Parc Naturel Régional du Morvan. Dat is (te) veel eer voor deze onbeduidende provincieplaats. Bezoekers zijn dan ook vaak teleurgesteld als ze Château-Chinon bezoeken. Eerste teleurstelling: er is geen château. Wel een heuvel waar ooit een kasteel stond. Tweede teleurstelling: er is geen wijn. Chinon, waar aangename loirewijnen vandaan komen, ligt ruim 300 kilometer verderop in een ánder Parc Naturel Régional. Derde teleurstelling: Château-Chinon is geen sfeervolle plaats. Verwacht geen mooie autovrije pleinen, gezellige restaurantjes of leuke winkels. Het hoogtepunt op winkelgebied is een grote Lidl. Dat zegt genoeg. Snel doorrijden dus? Nee! Lees door want Château-Chinon heeft wél degelijk een troefkaart in handen.
Fontein voor Château-Chinon
Tegenover de Mairie, het gemeentehuis vind je een bijzondere fontein. Deze is gemaakt door het kunstenaarspaar Niki de Saint Phalle en Jean Tinguely. De fontein is te danken aan François Mitterrand en siert het plein sinds 1988. Voordat Mitterrand in 1981 president van Frankrijk werd, was hij 22 jaar lang burgemeester van Château-Chinon. Ook nadat hij president was geworden, hield Mitterrand een warme band met Château-Chinon. Dus toen De Saint-Phalle en Tinguely in 1982 de Strawinsky-fontein naast het Centre Pompidou in Parijs creëerden, dacht hij: ‘Waarom niet net zo’n fontein in Château-Chinon?”
En dus heeft Château-Chinon net als Parijs een fontein van dit vooraanstaande paar 20e-eeuwse kunstenaars. De Saint-Phalle en Tinguely behoorden tot de nieuw-realisten en ze maakten samen diverse beelden en andere reliëfs in gips en polyester. De fontein in Château-Chinon was het laatste project dat ze samen deden. Ze hadden elkaar in het Parijse kunstmilieu leren kennen. (Tekst gaat door onder afbeelding)
Niki de Saint-Phalle
De Saint-Phalle was van aristocratische komaf met een Amerikaanse moeder en bracht haar jeugd in de Verenigde Staten door. Geen gelukkige jeugd, maar een omgeving die haar verstikte en tot depressies leidde. Schilderen bracht haar rust. Ze werd bekend door haar ‘tirs’ waarbij ze met een geweer ballonnetjes verf kapotschoot. De doeken, druipend van de verf, waren haar kunst. In de jaren zestig presenteerde De Saint Phalle haar versie van de oervrouw, de Nana. Haar Nana’s zijn wulpse rondborstige vrouwenfiguren beschilderd in felle kleuren. In oktober 2024 werd een biografische film uitgebracht over De Saint Phalle, ‘Niki’. Deze film komt in mei 2025 uit in Nederland.
Jean Tinguely
Tinguely was een Zwitserse kunstenaar die brak met de statische beeldhouwkunst. Hij vond beweging hét middel voor een expressief werk in de dynamiek van de moderne tijd. Daarom bouwde hij allerlei installaties uit schroot en andere metalen. In de fontein komt hun werk samen, de Nana’s van De Saint-Phalle en de bewegende machines van Tinguely. De fontein beweegt, maakt geluid en geeft kleur aan het verder vrij kleurloze Château-Chinon.
De beelden van De Saint-Phalle en Tinguely zijn wereldberoemd en veroorzaakten veel ophef; zeker de 27 meter lange liggende Nana, te betreden via de vagina. De fontein in Château-Chinon is minder controversieel. Het is een ensemble van vrolijke figuren waaronder uiteraard een Nana waarbij het water uit de tepels spuit, dat dan weer wel.
Musée du Septennat
Overigens is de fontein niet het enige kunstobject dat Mitterrand Château-Chinon naliet. Hij schonk ook alle giften die hij tijdens zijn presidentschap ontving aan de gemeente. Deze werden geëxposeerd in het Musée du Septennat. Tot in 2019 het museum dichtging voor een verbouwing. Een langdurige verbouwing want de heropening werd keer op keer uitgesteld. De heropening in het volledig verbouwde Cité Muséale staat nu gepland voor mei 2025 als ‘Musée du Cadeau Diplomatique’.