De okerroute leidt je door de een van de mooiste landschappen in de Provence. De vurige goudgele en roodbruine kliffen strekken zich uit over bijna 25 km tussen Roussillon en Rustrel. Het okerlandschap wordt vergeleken met Colorado in de Verenigde Staten of, met nog meer verbeeldingskracht, met de rode planeet Mars. Geen van beide heb ik ooit bezocht dus ik kijk zonder vergelijking naar dit beschermde gebied.
Even terug naar de bron: waar komen deze okergronden vandaan? Meer dan tweehonderd miljoen jaar geleden stond de Provence onder water. Toen het gebied droogviel, bleef het okerzand achter. Het is een mengsel van klei, kwarts en oxiden. Jean-Étienne Astier uit Roussillon ontdekte eind 18e eeuw een techniek om oker uit deze klei te winnen. Deze oker werd verwerkt tot pigmentpoeder voor onder andere de verf- en textielindustrie. Het was een winstgevende bezigheid en de okerindustrie telde in de Luberon op zijn hoogtepunt 60 mijnen en meer dan 20 fabrieken. Toen in de jaren 50 van de vorige eeuw synthetische pigmenten opkwamen, was het snel gedaan met de okerindustrie. Deze synthetische pigmenten waren immers vele malen goedkoper om te maken. Wat achterbleef was het landschap met verlaten okergroeves en afgegraven kleilagen waar de natuur weer vrij spel kreeg. En natuurlijk de huizen met de rood- of geelgepleisterde façades, zoals Roussillon.
Roussillon en Provence
Roussillon is niet alleen de bakermat van de okerindustrie, tegenwoordig is het hét epicentrum van het okertoerisme. Het dorp is pittoresk en behoort tot de mooiste dorpen van Frankrijk: les plus Beaux Villages de France. Persoonlijk vind ik dat niet zo’n aanbeveling want dit label staat ook garant voor massa’s toeristen. Vanaf Roussillon heb je direct zicht op steile roodbruine wanden. Je kunt hier ook een circuit lopen van een half uur of een klein uur, le sentier des ocres.
Net buiten Roussillon vind je Ôhkra, conservatoire des ocres, het okermuseum in een voormalige pigmentfabriek. Je kunt hier kennismaken met het hele productieproces van okerpigment: van het malen van de klei, wassen, verhitten en persen. Met als resultaat tonnen gevuld met pigmentpoeder.
Rustrel, Colorado provençal
Aan het andere einde van de okerroute ligt Rustrel, bijgenaamd Colorado provençal. Ook hier heb je twee uitgezette routes: van veertig minuten of anderhalf uur. Na de ‘Sahara’, moet je kiezen of je de korte of lange route volgt. Bij de lange route heb je enkele mooie uitzichtspunten. Bij beide routes kom je langs een aquaduct, een overblijfsel uit het industriële tijdperk dat het water uit de okergroeven naar de fontein van het dorp voert. Water werd in de groeve gebruikt om de wanden nat te spuiten nadat met dynamiet het okerzand was blootgelegd.
Het Colorado provençal is een spectaculair landschap van rotspunten, zandduinen en okerwanden in allerlei tinten geel, oranje, rood en bruin. De toegang tot het parcours is gratis, fietsen is niet toegestaan en je moet op de paden blijven. Het is immers een beschermd landschap.
Okermijnen Gargas
Een andere plek in de Luberon waar je het oker kunt bekijken en waar je kunt duiken in het verleden van de okerindustrie, zijn de okermijnen van Bruoux bij Gargas. Gargas ligt zo’n 15 minuten van Roussillon en hier ligt de laatste nog actieve okermijn. Jaarlijks wordt hier ongeveer 1000 ton aan oker geproduceerd, tegenwoordig een zeer exclusieve grondstof. Je kunt bij Gargas de gangen van de voormalige okermijnen van Bruoux in. Een klein stukje dan want van de naar zeggen 40 kilometer aan gangen is maar 650 meter toegankelijk. Met een temperatuur van 10 graden is dat misschien ook wel genoeg … Begeleid door een gids ontdek je meer over de exploitatie van de mijnen in de 19e eeuw. Vergeet niet vooraf je bezoek te reserveren. Kijk op Mines de Bruoux voor tijden en mogelijkheden.
Sentier des ocres
In Roussillon vind je de genoemde sentier des ocres. Verwar deze niet met de sentier des ocres voor fietsers! Deze fietsroute is 68 kilometer en voert langs alle genoemde bezienswaardigheden en meer: en route stuit je op diverse plekken op wanden van oker of rijd je letterlijk door okerkleurig zand. Liever off road fietsen? Volg dan de gravelroute. Fietsend dompel je jezelf onder in de kleurenpracht van de Lubéron, zie ook het artikel over fietsen in de Lubéron.
